İçerik Yeniden Yazıldı:
25 yıl önce, Amerika Birleşik Devletleri Merkez Bankası Federal Reserve, Uzun Vadeli Sermaye Yönetimi olarak bilinen Wall Street mega fonunu kurtarmak için benzeri görülmemiş bir kurtarma planı uyguladı. Başkan Alan Greenspan liderliğindeki Fed, hisse senedi piyasasını canlandırmak için faiz oranlarını düşürdü; bu hamleye “Fed putu” adı verildi. Bu strateji, 2000’li yılların başında internet dotcom balonunun patlaması veya 2008’de Lehman Brothers’ın Büyük Buhran’dan bu yana en kötü ekonomik krizi tetikleyen çöküşü gibi Wall Street’te bir mali kriz olduğunda Fed tarafından tekrarlandı. .
Bu iki şeyi hatırlatıyor. İlk olarak, Fed’in eyleminin yıldönümünü kutluyoruz. İkinci olarak, Fed muhtemelen hisse senedi piyasasını izlemeye devam edecek olsa da türbülans zamanlarında kurtarma veya faiz indirimlerini garanti etmediğini vurguluyor. Küresel ekonominin belirsizlik dönemine girebileceği düşünülürse bu duygu piyasada daha da belirginleşiyor. Peki ya Merkez Bankası son yıllarda faiz oranlarını yoğun bir şekilde artırdıktan sonra bu sefer düşürmezse?
JP Morgan CEO’su Jamie Dimon, Ukrayna ve Orta Doğu’da devam eden çatışmaların yanı sıra ABD’nin ekonomik görünümü nedeniyle dünyanın on yıllardır gördüğü en tehlikeli anla karşı karşıya olabileceğimiz konusunda uyardı. Bazıları, Fed’in bu yıl en az bir kez daha faiz artırımına devam edebileceği ihtimalinin bulunduğunu öne sürüyor. Peki Greenspan’in 25 yıl önceki eylemleri ne anlama geliyordu ve mevcut koşullar neden bu yaklaşımın tersine dönmesine yol açabilir?
Greenspan’in faiz indirimi aslında borsadaki düşüşe bir tepkiydi. Bu hamle, yatırımcılara, onları piyasadaki gerilemenin neden olduğu kayıplardan koruyacak, satım opsiyonuna benzer bir tür sigorta sağlamayı amaçlıyordu. Greenspan, hisse senetleri toparlanırken bile faiz artışlarını erteleyerek yatırımcıların daha fazla risk alabileceği süreyi uzatarak bu sigortanın değerini artırdı. Eylül 1998’de ABD faiz oranları %5,5’tan 75 baz puan düştü.
Uzun Vadeli Sermaye Yönetimi bölümü özellikle şiddetliydi. Sadece iki ay önce, fon tek bir günde 500 milyar dolar kaybetmişti; bu da Arjantin’in mevcut GSYİH’sına eşdeğerdi. Bu büyük kayıp, iki telefon şirketinin hisse fiyatları, ABD piyasa tahvilleri ve Büyük Britanya’daki yatırımları içeren faktörlerin birleşimi nedeniyle meydana geldi. Fed, 14 Wall Street bankasından oluşan bir konsorsiyum tarafından finanse edilen 3.625 milyar dolarlık bir kurtarma paketini koordine etti. Kurtarma paketine rağmen LTCM hâlâ varlıklarının %90’ından fazlasını kaybetti ve piyasa istikrarsızlığı haftalarca devam etti. Bu olay, birçok gelişmiş kurumsal yatırımcıyı risk yönetimi uygulamalarını yeniden değerlendirmeye zorladı ve zengin bireylere hizmet veren hedge fonları için daha sıkı mali düzenlemeler yapılması çağrılarına yol açtı. On yıl sonra, Lehman Brothers’ın 2008’de iflas etmesiyle, 1998’de alınan önlemlerin yetersiz olduğu ortaya çıktı ve Greenspan’in halefi Paul Volcker döneminde düzenlemelerin daha da sıkılaştırılmasına yol açtı.
Her ne kadar LTCM, aralarında Nobel Ödülü sahibi Robert Merton ve Myron Scholes’un da bulunduğu çok yetenekli tüccarlara ve tanınmış ekonomistlere sahip olsa da, zengin müşterileri çekmek için sonuçta yalnızca matematik ve denklemlere değil, aynı zamanda pazarlamaya da güveniyordu. Fon ağırlıklı olarak borçlanmaya dayanıyordu ve yatırılan her dolar için borçlar 50 dolara kadar çıkıyordu. LTCM, Jim Simons’un Madalyon fonunun aksine, yüksek hacimli, düşük marjlı bir iş olarak görülebilir. Wall Street için modellik yaparak milyoner haline gelen bir matematikçi olan Simons, Rusya’nın 1998’deki temerrüdüne hazırlıksız olan LTCM’deki gibi ekonomistler yerine matematikçileri ve veri bilimcilerini işe aldı.
Sonuç olarak, IMF yakın zamanda finansal riskler ve ABD’deki yüksek faiz oranlarının şirket bilançoları üzerindeki etkisi konusunda uyarıda bulundu. Şu soru ortaya çıkıyor: Peki ya Merkez Bankası 25 yıl önceki gibi bu sefer müdahale etmezse?
