Avrupa Birliği, Ukrayna ile çatışmanın başlamasından bu yana Rusya’ya yönelik 12’nci yaptırım paketini uygulamaya koydu. Bu yeni tedbirlerin en öne çıkan yönü, Rusya’dan hem doğal hem de sentetik elmasların ithalatının, satın alınmasının ve transferinin yasaklanmasıdır. Buna Hindistan gibi diğer ülkelerde işlenmiş elmaslar da dahildir. Elmaslar Rusya için önemli bir gelir kaynağı; devlete ait Alrosa grubu ülke ekonomisine yılda 4,5 milyar dolar kazandırıyor.
Tarihsel olarak Rus elmaslarının Avrupa’ya birincil giriş noktası olan Belçika, ithal elmasların kökenlerini takip etmek ve Rus elmaslarına yönelik yasağın uygulanmasını sağlamak için blockchain teknolojisini kullanacak. Bir elmasın nerede çıkarıldığını takip etmek nispeten kolay olsa da, farklı uluslararası işleme ve değişim merkezleri arasında hareket ettiğinden yolunu takip etmek çok daha zordur.
Mart ayından Eylül ayına kadar AB, Rusya’dan üçüncü ülkelerde işlenen elmas ithalatını da kademeli olarak yasaklayacak. Daha sonra, 1 Eylül’den itibaren yasak sentetik elmasları ve elmas saatleri de kapsayacak. Avrupalı ihracatçıların, ilk hedef ülke üçüncü bir ülke olduğunda Rusya’ya “hassas teknoloji ve malları” yeniden ihraç etmeleri de yasaklanacak ve Rus savunma şirketlerinin varlıkları dondurulacak.
Kremlin, Rusya’nın yaptırımların üstesinden gelme seçeneklerine sahip olduğunu iddia ederek bu önlemlerin etkisini küçümsedi. Dünyadaki elmasların yaklaşık üçte biri Rusya’nın Yakutistan bölgesinde işleniyor ve bunların önemli bir kısmı daha ileri işlemler için Belçika’ya gidiyor. Oradan genellikle Hindistan, New York veya Hong Kong’a ve ardından Çin pazarına gönderiliyorlar. Bu, karmaşık bir elmas ticareti ağı yaratıyor ve farklı kökenlere sahip taşların karışık kökenli olarak değerlendirilme potansiyeli var, bu da yaptırımların etkili bir şekilde uygulanmasının zorluğunu artırıyor.
